Ustawodawca uwzględnił przestępstwo znęcania się w art. 207 kodeksu karnego, kwalifikując je jako przestępstwo przeciwko rodzinie i opiece  (Rozdział XXVI). Ustawa nie zawiera definicji legalnej,, znęcania się”, albowiem jest to szerokie pojęcie zważając na wielość zachowań, których może dopuścić się sprawca. Zdefiniowanie sformułowania ,,znęcania się” jest jednak szczególnie ważne w praktyce i każdorazowo wymaga analizy konkretnego stanu faktycznego. Niejednokrotnie zdarza się bowiem, iż organy ścigania zawiadomione przez osobę pokrzywdzoną o popełnieniu przestępstwa źle kwalifikują zgłoszony czyn. Z uwagi na powyższe, warto wskazać na co pokrzywdzony powinien zwrócić uwagę podczas składania zawiadomienia o popełnienia przestępstwa oraz wypełnienie jakich przesłanek warunkuje zakwalifikowanie przestępstwa jako ,, znęcanie się”.

Orzecznictwo wskazuje, iż ustawowe określenie „znęca się” należy interpretować jako ,,działanie lub zaniechanie polegające na umyślnym zadawaniu bólu fizycznego lub dotkliwych cierpień moralnych, powtarzającym się w czasie albo jednorazowym, lecz intensywnym i rozciągniętym w czasie”[1].Nadto, zgodnie z orzecznictwem stwierdzić należy, iż nie ma podstaw by uznać jako przestępstwo znęcania się stan faktyczny, w którym pomiędzy pokrzywdzonym, a sprawcą dochodzi do wzajemnego znęcania się[2].

Sformułowanie „znęca się”, jak już wyżej wskazano oznacza działanie albo zaniechanie, którego celem jest umyślne zadawanie bólu fizycznego lub dotkliwych cierpień moralnych[3]. Z uwagi na niniejsze, można dokonać podziału na znęcanie fizyczne i psychiczne. Z cierpieniem fizycznym mamy do czynienia w przypadku zadawania osobie pokrzywdzonej fizycznych cierpień[4].Znęcanie fizyczne opiera się zatem na zadawaniu bólu fizycznego oddziałującego negatywnie na organizm człowieka np. pobicie[5]. Oznacza to, iż w wyniku dokonania czynu zostaje naruszona nietykalność cielesna pokrzywdzonego. Natomiast u podstaw znęcania psychicznego leżą zachowania oddziałowujące na psychikę osoby dotkniętej przestępstwem np. celowe wyprowadzanie z równowagi, przyjeżdżanie do miejsca zatrudnienia osoby pokrzywdzonej i wykrzykiwanie pod jej adresem słów wulgarnych[6]. Zważyć należy, iż przestępstwo znęcania się jest przestępstwem wieloczynowym, co oznacza iż dopiero suma zachowań przesądza o dokonaniu przestępstwa i nie należy kwalifikować jako znęcania się pojedynczego zachowania. Muszą być to zatem cykliczne, powtarzające się zachowania wymierzone wobec tego samego dobra, które ustawodawca objął ochroną prawną. W drodze wyjątku za znęcanie można zakwalifikować postępowanie, co prawda ograniczone do jednego zdarzenia, zwartego czasowo i miejscowo, lecz charakteryzujące się taką intensywnością w zadawaniu dolegliwości fizycznych bądź psychicznych, a w szczególności składające się z wielu aktów wykonawczych, co uzasadnia  zakwalifikowanie czynu jako znęcania się[7].Ponadto, oceny konkretnego stanu faktycznego dokonuje się na podstawie obiektywnych przesłanek, a nie subiektywnych odczuć osoby pokrzywdzonej[8]. Nie świadczy zatem o popełnieniu przestępstwa poczucie pokrzywdzonego, iż zachowanie sprawcy należy zakwalifikować jako znęcanie się. Przestępstwa znęcania się można dokonać w zamiarze bezpośrednim. Oznacza to, iż sprawca popełniając przestępstwo znęcania się  chce popełnić czyn zabroniony. Ma zatem świadomość i wolę wypełnienia znamion przestępstwa. W orzecznictwie postuluje się także możliwość popełnienia czynu zabronionego w zamiarze ewentualnym, co oznacza, że sprawca przewiduje możliwość popełnienia przestępstwa i godzi się na to.  

Przestępstwo znęcania się musi być skierowane przeciwko osobie najbliższej, bądź osobie, z którą sprawca pozostaje w stałej lub przemijającej zależności. Jako osobę najbliższą zgodnie z definicją zawartą w kodeksie karnym należy kwalifikować małżonka, wstępnego, zstępnego, rodzeństwo, powinowatych w tej samej linii lub stopniu, osobę pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osobę pozostająca we wspólnym pożyciu[9]. Oznacza to, iż ustawodawca uwzględnił nie tylko więzy rodzinne, ale wskazał, iż jako osobę najbliższą należy uznać także osobę, z którą pozostaje się we wspólnym pożyciu. Na wspólne pożycie składają się więzi: fizyczna, gospodarcza, emocjonalna. Ponadto, wskazuje się, iż sformułowanie pozostawania we wspólnym pożyciu odnosi się nie tylko osób pozostających w konkubinacie, ale także osób tej samej płci pozostających w nieformalnym związku. Drugim pojęciem wskazanym przez ustawodawcę jest stosunek zależności, który należy definiować jako uzależnienie spraw pokrzywdzonego od sprawcy. Osoba pokrzywdzona w skutek dokonania czynu zabronionego nie jest zatem zdolna z własnej woli przeciwstawić się sprawcy, u czego podstaw znajduje się strach przed pogorszeniem własnej sytuacji np. utrata pracy[10].

Przestępstwo znęcania się w typie podstawowym zagrożone jest karą od 3 miesięcy do lat 5 pozbawienia wolności. Ustawodawca wyróżnił także trzy typy kwalifikowane tzn. takie, których odpowiedzialność karna jest zaostrzona z uwagi na wystąpienie dodatkowych przesłanek i ich negatywną ocenę z punktu widzenia norm kulturowych i etycznych. Należą do nich: znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą nieporadną ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub fizyczny, znęcanie ze szczególnym okrucieństwem oraz targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie[11]. Odpowiedzialność karna za czyn zabroniony w postaci fizycznego lub psychicznego znęcania nad osobą nieporadną ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub fizyczny, została przez ustawodawcę zaostrzona z uwagi na szczególne cechy osoby pokrzywdzonej. Sprawca czynu zabronionego podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.Drugim typem kwalifikowanym jest znęcanie się ze szczególnym okrucieństwem, które należy interpretować jako zadawanie osobie pokrzywdzonej niewspółmiernie dużych cierpień, których skala, z uwagi na ich intensywność wykracza poza przestępstwo znęcania się. Należy uznać, iż osoba, która popełnia czyn zabroniony w postaci znęcania się ze szczególnym okrucieństwem działa z takim zamiarem, o czym świadczy uzewnętrzniony rodzaj oraz sposób działania. Jest to czyn zabroniony karą pozbawienia wolności od roku do lat 10.Innym typem kwalifikowanym jest wystąpienie następstwa znęcania się w postaci targnięcia się pokrzywdzonego na własne życie. Dla oceny niniejszego typu kwalifikowanego przestępstwa znęcania się konieczne jest wystąpienie skutku w postaci targnięcia się pokrzywdzonego na własne życie oraz wystąpienie związku przyczynowego pomiędzy znęcaniem się a próbą samobójcza pokrzywdzonego[12].Sprawca podlega wówczas podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

Ustawodawca w przypadku  przestępstwa znęcania objął ochroną relacje rodzinne[13] . Z uwagi na skalę problemu stworzono Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie “Niebieska Linia” .Celem niniejszej organizacji jest udzielenie pomocy osobą, które są ofiarami przemocy w rodzinie. ,,Niebieska linia” udziela bezpłatnej pomocy po skontaktowaniu się pokrzywdzonego z placówką pod numerem telefonu 800 120 002., mailowoniebieskalinia@niebieskalinia.info bądź poprzez komunikator Skype. Ponadto, wiele organizacji oferuje pomoc psychologiczną oraz porady w zakresie kroków prawnych, które należy podjąć. Do wyżej wskazanych organizacji należą m.in. Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia,Ośrodek Interwencji Kryzysowej, podmioty, które pomagają ofiarom przestępstw w ramach Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej[14].